Phân loại hệ thông bếp
Nhắc đến bếp thì điều đầu tiên mà ai cũng có thể nghĩ ra đó là hút khí thải. Nhưng tùy theo loại bếp và khu vực trong bếp mà có rất nhiều hệ thống khác đi kèm như cấp gió tươi, điều hòa không khí…. Chúng ta cùng phân loại chúng như sau:
Bếp dân dụng (Bếp gia đình)
Đây là loại bếp thường thấy nhất, chủ yếu chỉ có hệ thống hút khí thải hay hút mùi cho bếp.
Các chụp hút bếp được gắn trên mặt bếp với khoảng cách từ 1.1m đến 1.2m.
Không khí luôn chuyển nhờ vào sự đối lưu giữa các không gian liền kề bếp như phòng khách hoặc phòng ăn.
Theo tiêu chuẩn ASHRAE thì nhiệt độ tiện nghi nếu có cho vị trí bếp khoảng 32ºC đến 34ºC.
Bếp ăn công nghiệp
Đây là loại bếp thường thấy trong các khu nấu ăn tập thể hoặc nhà máy xí nghiệp.
Đối với loại bếp này thì tại vị trí các bếp nấu thường thông thoáng với không gian nhà ăn nên hầu như khói thải được hút từ chụp hút bếp kiểu liền khối và kích thước được đặt tùy theo mặt bếp.
Nếu là không gian kín thì các khối chụp bếp này thường bao gồm đường hút khí thải và đường cấp gió tươi cho cho không gian bếp.
Theo tiêu chuẩn ASHRAE thì nhiệt độ tiện nghi nếu có cho vị trí bếp khoảng 29ºC đến 30ºC.
Bếp thương mại
Bếp thương mại được biết đến đó là các bếp của các khách sạn và nhà hang cao cấp.
Đây là không gian độc đáo, nơi có nhiều hệ thống điều hòa không khí và thông gió khác nhau diễn ra trong môi trường xung quanh.
Khí thải, gió tươi, điều hòa, áp suất hầu như đều được xem xét áp dụng cho không gian bếp.
Đây là không gian với mục đích chính là nấu ăn và việc nấu ăn này với mật độ cao cũng như yêu cầu về tiêu chuẩn chất lượng tốt nhất.
Yếu tố quan trọng đối với các không gian này đó là áp suất luôn âm tuy không quá lớn nhưng cũng đủ ngăn mùi tràn ra khu vực xung quanh vì hầu hết các bếp loại này đều là không gian kín.
Bên cạnh đó việc yêu cầu về tiêu chuẩn cao nên việc điều hòa nhiệt độ trong không gian bếp này luôn được xem xét và áp dụng.
Theo tiêu chuẩn ASHRAE thì nhiệt độ tiện nghi cho vị trí bếp khoảng 27ºC đến 29ºC.
Cơ sở thiết kế hệ thống HVAC cho bếp
Căn cứ vào các yêu cầu cho từng loại bếp ta có phương pháp tính toán thiết kế cụ thể phù hợp.
Dựa vào tiêu chuẩn ASHRAE, Singapore hoặc Guideline bếp ta tính toán lưu lượng gió hút và cấp cũng như duy trì áp suất cho phù hợp.
Việc tính tải lạnh và phân bố lạnh phải được tính toán và bố trí miệng gió mang lại hiệu quả tốt nhất.
Cần xem xét quy cách vật tư cho không gian bếp cũng như các yêu cầu về cháy nổ cẩn thận.
Cân bằng gió cho hệ thống bếp thương mại
Hệ thống bếp thương mại thông thường là các không gian bếp lớn tiện nghi với nhiều hệ thống M-E được thiết kế mà hệ thống thông gió là một trong những thành phần chính.
Dạng công trình mà ta thường thấy nhất đó là không gian bếp tại các nhà hàng tiệc cưới hoặc khách sạn. Với các không gian liền kề nhau như bếp, khu vực khách ăn, toilet… và lưu lượng gió tại bếp thường rất lớn so với không gian gần đó nên việc cân bằng gió là điều rất cần thiết.
Căn cứ phân tích từ tiêu chuẩn ASHRAE, sau đây tôi đưa ra một ví dụ về việc cân bằng gió cho không gian bếp nhà hàng như sau:
Phân tích hình A1, ta thấy:
Các chụp hút bếp trong không gian bếp sẽ đươc thông gió bằng quạt hút và quạt cấp gió bổ sung (MUA) đặt trên mái.
Bên cạnh đó không khí sẽ đươc bổ sung bằng không khí lạnh từ nhánh ống gió của thiết bị làm lạnh không khí như AHU hoặc FCU tại không gian ăn uống.
Việc tính toán lưu lượng sao cho áp suất trong không gia bếp là áp âm để đảm bảo mùi thức ăn hoặc khói không tràn ra khu vực ăn uống.
Các thông số tính được cân bằng và phân tích cụ thể theo Table A-1 sau đây:
Nguồn: Kỹ sư Vương Cam
