Trong việc thiết kế hệ thống thông gió cho các công trình lớn như cao ốc văn phòng, khách sạn, trung tâm thương mại, bệnh viện, nhà máy… Chúng ta không khỏi bắt gặp việc phải thiết kế thông gió cho phòng máy phát điện vì máy phát điện giữ vai trò quan trọng trong hệ thống thông gió, nó làm nhiệm vụ cấp nguồn cho các hệ thống thông gió sự cố khi có cháy xảy ra.
Phòng máy phát điện là loại phòng kỹ thuật hầu như được thiết kế đặc biệt hơn so với các phòng kỹ thuật khác, chẳng hạn như phòng biến áp, phòng bơm, phòng điều khiển, phòng tủ điện… bởi vì lưu lượng yêu cầu là khá lớn và bao gồm cả việc hút khí thải và cấp gió tươi, tiêu âm cho nó.
Một phòng máy phát được thiết kế đúng thì hệ thống thông gió của nó sẽ phải duy trì nhiệt độ phòng trên nhiệt độ môi trường xung quanh khoảng 8.5ºC đến 12.5ºC.
Ví dụ: Nhiệt độ phòng khi máy không hoạt động là 27ºC thì khi máy phát hoạt động nhiệt độ phòng trong khoảng 35.5ºC đến 39.5ºC.
Nhiệt độ khuyến cáo của hệ thống thông gió phải đảm bảo nhiệt độ phòng luôn dưới 49ºC. Giới hạn nhiệt độ phòng nên được xem xét kiểm tra bằng thiết bị đo đếm nhiệt độ.
Lưu ý khi thiết kế hệ thống thông gió phòng máy phát điện
Vị trí thải gió, ống gió thải và cửa lấy gió máy phát phải đảm bảo lưu lượng tính toán hoặc theo thông số kỹ thuật nhà cung cấp.
Tùy theo vị trí phòng máy phát mà ta bố trí lỗ mở thông gió trên tường hoặc trên trần. Bên cạnh đó đối với không gian dưới hầm cần tiêu âm vách phòng hạn chế độ ồn.
Diện tích cửa thông gió phải tính toán đảm bảo vận tốc gió đúng kỹ thuật.
Trong trường hợp sử dụng quạt hút thông gió cho phòng máy phát thì phải được bố trí hợp lý để việc giải nhiệt của máy hiệu quả nhất.
Vị trí quạt thông gió cho phòng máy phát
Nếu phòng máy phát đặt trên mặt đất thì ta thải gió trực tiếp bằng máy phát ra ngoài thông qua louver trên tường và lấy gió tươi cũng tương tự.
Trong trường hợp vị trí phòng máy phát đặt ngầm và bắt buộc phải thông gió bằng quạt như hình 1. Do đó vị trí thiết kế quạt cấp gió tươi và hút khí thải cho phòng máy phát phải đảm bảo luồng gió được đi qua máy nhằm mục đích hạ nhiệt độ cho máy khi hoạt động.
Như hình 1 ta thấy việc thông gió không đảm bảo vì hai quạt thông gió bố trí phía trên cao phòng máy phát sẽ vô tình làm luồng gió cấp không đi qua máy phát mà sẽ trực tiếp bị hút ra ngoài phía trên trần.
Do đó cần bố trí một trong hai quạt khí thải và gió tươi phía dưới thấp để gió bắt buộc phải qua máy phát trước khi bị hút ra ngoài
Vị trí quạt thông gió cho phòng máy phát gồm nhiều máy
Tương tự ở trường hợp hình 1 khi bố trí quạt cho phòng gồm nhiều máy phát như hình 2 và hình 3 phải đảm bảo luồng gió di chuyển qua máy hiệu quả nhất.
Hình 2 cho thấy luồng gió sẽ di chuyển qua tất cả các máy phát điện hiệu quả trong khi hình 3 thì khoảng không giữa các máy phát sẽ không được thông gió. Do đó việc bố trí quạt và louver phải chú ý xem xét cẩn thận.
Cao độ lắp đặt louver và vận tốc gió khuyến cáo
Các lovuer gió cần phải được lắp đặt cách sàn tối thiểu 0.6m. Vì nếu bố trí louver quá gần mặt đất thì cát bụi sẽ bị hút theo vào phòng máy phát gây ảnh hưởng sự hoạt động của máy phát. Trong một số trường hợp khu vực bên ngoài bụi nhiều người ta còn bố trí thêm lưới lọc thô cho đường gió tươi vào máy phát.
Vận tốc gió cho các louver thông gió máy phát khuyến cáo thường là 2.5m/s
Kiểm soát nhiệt độ cho phòng máy phát vào mùa lạnh
Ở Việt Nam nhiệt độ quanh năm không quá thấp trong khi ở một số nước khác nhiệt độ rất thấp vào mùa đông. Nên khi nhiệt độ thấp tuy việc giải nhiệt của máy phát sẽ tốt hơn nhưng bên cạnh đó cũng gây nên một số tình trạng không tốt cho hoạt động của máy phát như:
- Làm đóng băng dầu máy phát.
- Làm đóng băng nước ngưng tụ tại ống xả khói nhiệt độ cao của máy phát.
Để khắc phục hiện tượng trên người ta phải gia nhiệt không khí cấp vào phòng máy phát để nhiệt độ phòng không quá thấp gây đóng băng dầu và nước.
Như hình 4 ta thấy một phương pháp được đề xuất đó là sử dụng các louver có khả năng điều chỉnh cánh đóng mở để dẫn một phần luồng gió thải ở nhiệt độ cao của máy phát theo ống gió quay trở lại đường cấp gió tươi để gia nhiệt gió vào.
Hình 5 – Louver cánh điều chỉnh
Nguồn: Kỹ sư Vương Cam
