Với những người dùng AutoCAD để triển khai bản vẽ kỹ thuật hệ thống cơ điện thì chắc chắn đều đã nghe qua về lisp nam. Lisp nam là công cụ hỗ trợ mạnh mẽ khi triển khai bản vẽ với các lệnh tắt vẽ nhanh, thuận tiện hơn rất nhiều so với các lệnh AutoCAD thông thường.
Lisp nam thường được biết đến như là công cụ vẽ CAD HVAC, phần mềm vẽ ống gió… và Lisp nam là tên đặt của người đầu tiên viết ra chúng với mục đích phục vụ cho các kỹ sư triển khai bản vẽ HVAC nhanh chóng hơn, điển hình như các lệnh vẽ ống gió, phụ kiện ống gió, miệng gió, ống nước, phụ kiện ống nước, ty treo, giá đỡ…
Lisp nam được viết từ ngôn ngữ lập trình autolisp trong AutoCAD. Autolisp cho phép người dùng tạo ra các lệnh mới, tùy chỉnh các chức năng có sẵn và tự động hóa các tác vụ trong quá trình thiết kế và vẽ trong AutoCAD.
Ngày nay việc sử dụng lisp nam vẫn khá phổ biến tuy nhiên một số phần mềm tương tự như HVAC15 còn cung cấp thêm rất nhiều tính năng vẽ khác cho lĩnh vực cấp thoát nước và phòng cháy chữa cháy mà chúng ta không nên bỏ qua. Do đó lisp nam hay HVAC15 đều được xem như công cụ vẽ AutoCAD HVAC mạnh mẽ và phổ biến nhất được sử dụng cho đến hiện nay.
Một số hình ảnh triển khai bản vẽ hệ thống HVAC bằng lisp nam và HVAC15 như sau:
Hình 1: Triển khai mặt bằng hệ thống điều hòa không khí bằng công cụ vẽ CAD HVAC
Hình 2: Triển khai hệ thống phòng máy chiller bằng công cụ vẽ CAD HVAC
Hình 3: Triển khai mặt bằng hệ thống thông gió hầm xe bằng công cụ vẽ CAD HVAC
II. Hướng dẫn cài đặt HVAC15 và Lisp Nam
Việc cài đặt HVAC15 và lisp nam tuy khác nhau nhưng chúng đều được áp dụng rộng rãi và có thể dễ dàng tìm kiếm hướng dẫn cài đặt thông qua các website trên Google. Sau khi cài đặt thì mỗi lần mở AutoCAD sử dụng chúng chỉ việc vào Load applications để load các lệnh vào.
Tuy nhiên trong bài viết này tôi sẽ hướng dẫn các bạn cách cài đặt cùng lúc cả 2 công cụ vẽ ống gió lisp nam và HVAC15 để sử dụng và đặc biệt chỉ cài 1 lần và không cần vào load applications để load các lệnh mỗi khi mở AutoCAD.
III. Các lệnh CAD HVAC thông dụng và cách thao tác chi tiết
Các lệnh CAD HVAC mục đích để vẽ các phụ kiện, vật tư hệ thống HVAC nên trong bài viết tôi có chèn thêm hình ảnh thực tế bên cạnh để các bạn dễ hình dung. Ngoài ra để tìm hiểu thêm nhiều vật tư, thiết bị thông dụng hệ thống HVAC trong công trình xây dựng các bạn có thể tham khảo bài viết Bảng tổng hợp vật tư và thiết bị HVAC
Lệnh B1: Vẽ ống gió thẳng
Gõ B1 → Enter
Bắt điểm và nhập chiều dài L cho ống gió → Enter
Nhập giá trị kích thước rộng của ống gió → Enter
Chọn hướng cho chi tiết → Enter
Lệnh B2: Vẽ chi tiết giảm hoặc tăng
Gõ B2 → Enter
Bắt điểm và nhập chiều dài L cho chi tiết giảm → Enter
Nhập giá trị đầu số 1 vào → Enter
Nhập giá trị đầu số 2 vào → Enter
Chọn chiều trái hoặc phải → Enter
Chọn hướng cho chi tiết → Enter
Lệnh B3: Vẽ gót giày ống gió
Gõ B3 → Enter
Bắt điểm và nhập kích thước đầu nhỏ → Enter
Phần mềm sẽ tự tính cho L ta → Enter (hoặc ta có thể tự nhập vào)
Chọn hướng cho chi tiết → Enter
Lệnh B4: Vẽ chi tiết Vuông ra tròn
Gõ B4 → Enter
Bắt điểm và nhập kích thước đầu lớn → Enter
Nhập kích thước đầu nhỏ → Enter
Phần mềm sẽ tự tính cho L ta → Enter (hoặc ta có thể tự nhập vào)
Chọn hướng cho chi tiết giảm → Enter
Lệnh E01: Vẽ co, cút
Gõ E01 → Enter
Bắt điểm và nhập kích thước co → Enter
Phần mềm sẽ tự cho bán kính ta → Enter (hoặc có thể tự nhập giá trị bán kính)
Chọn chiều co trái hoặc phải → Enter
Nhập giá trị góc (Vd: 90, 45 …) → Enter
Chọn hướng đặt co → Enter
Lệnh EEX: Vẽ ống gió 3 ngã
Gõ EEX → Enter
Bắt điểm và nhập kích thước đầu vào → Enter
Nhập kích thước nhánh 1 → Enter
Nhập kích thước nhánh 2 → Enter
Chọn chiều trái hoặc phải
Các giá trị còn lại phần mềm tự cho ta → Enter (hoặc có thể tự nhập các giá trị đó tùy ý)
Lệnh EEY: Vẽ chạc 3 hoặc cánh bướm
Gõ EEY → Enter
Bắt điểm và nhập kích thước đầu vào → Enter
Nhập kích thước nhánh 1 → Enter
Nhập kích thước nhánh 2 → Enter
Chọn chiều trái hoặc phải
Các giá trị còn lại phần mềm tự cho ta → Enter (hoặc có thể tự nhập các giá trị đó tùy ý)
Lệnh BZ: Vẽ ống lượn
Gõ BZ → Enter
Bắt điểm và nhập giá trị kích thước chiều rộng ống gió thứ 1
Nhập giá trị ống gió thứ 2 → Enter (nếu ống gió 2 đầu giống nhau → Enter)
Chọn chiều trái hoặc phải → Enter
Nhập cao độ lượn của ống gió → Enter
Nhập giá trị chiều dài L cho chi tiết → Enter
Chọn hướng → Enter
IV. Một số lệnh tắt vẽ miệng gió, vật tư ống gió
Lệnh Grill: Vẽ miệng gió linear/ slot/ 1 lớp
Lệnh Grillv: Vẽ miệng gió sọt trứng
Lệnh Diff: Vẽ miệng gió cấp 4 hướng
Lệnh VCD: vẽ OBD – Opposed Blade Damper hoặc VCD – Volume Control Damper (VCD có 2 loại tròn hoặc chữ nhật)
V. Các lệnh vẽ ống gió mềm trong CAD
Ống gió mềm có cách nhiệt
Ống gió mềm không cách nhiệt
Cách 1: Chọn biểu tượng ống mềm cần vẽ (ống xanh lá là có cách nhiệt, ống đỏ là không cách nhiệt)
Cách 2: Gõ lệnh tắt
S1: Ống gió mềm có cách nhiệt nối trên xuống
S2: Ống gió mềm có cách nhiệt nối ngang
R1: Ống gió mềm không cách nhiệt nối trên xuống
R2: Ống gió mềm không cách nhiệt nối ngang
Cách vẽ: Sau khi chọn biểu tượng ống mềm hoặc lệnh tắt cần vẽ: Ví dụ:
Gõ S1 → Enter
Please enter Diameter: nhập đường kính ống
Draw Part or Select Part cứ Enter theo mặc định Draw
First point: Chọn điểm đầu của nét vẽ và sau đó chọn các nét vẽ tiếp theo
Khi muốn kết thúc nhấn → Enter sẽ có đường ống mềm theo nét vẽ
VI. Lệnh CAD HVAC tham khảo thêm
Các lệnh kiểm soát Layer
Layiso (layuniso): chỉ hiện những layer được chọn
Layoff: Ẩn những layer không cần thiết
Layon: Bật toàn bộ layer lại
Lệnh lọc, xóa layer/ blockname không sử dụng
Gõ Audit → Enter
Gõ Y → Enter
Layer đã được sửa lỗi trước khi lọc
Gõ PU → Enter
Click vào Purge nested items → Enter
All → Enter
Lệnh vẽ cánh hướng dòng cho co vuông 90o
Gõ HG → Enter
Start point: chọn 1 điểm trên màn hình
Length: nhập chiều dài cánh hoặc chọn 2 điểm chiều dài cánh
Rotate angle: chọn hướng cho cách hướng dòng
Sau khi ra cánh thì dùng lệnh AL để đưa cánh vào đúng vị trí trong co 90 vuông
Lệnh tạo nét vẽ có chữ
Tạo kiểu mẫu nét cần tạo bằng lệnh line và Dtext
Ví dụ:
Vào thanh Express Tools → Make Linetype
Save file linetype.lin (đây là file nét vẽ vừa tạo nên đặt tên theo nét ví dụ REF)
Enter Linetype Name: đặt tên nét vẽ trong layer ví dụ REF
Enter Linetype Description: Mô tả nét vẽ trong Linetype ví dụ -REF-
Chọn điểm đầu đến điểm cuối chu kỳ nét vẽ
Quét chọn toàn bộ chu kỳ
Xong ta vẽ bằng lệnh PL 1 đoạn và chỉnh về nét vẽ có tên vừa tạo là được
VII. Video hướng dẫn cách vẽ ống gió, miệng gió nhanh, hiệu quả – Phần 1
VIII. Video hướng dẫn cách vẽ ống gió, miệng gió nhanh, hiệu quả – Phần 2